Μεταβολισμός

Ο όρος μεταβολισμός περιλαμβάνει ένα πλήθος χημικών αντιδράσεων που πραγματοποιούνται στον ανθρώπινο οργανισμό προκειμένου να παραχθεί και να απελευθερωθεί η ενέργεια. Ο μεταβολισμός είναι υπεύθυνος για βασικές λειτουργίες του οργανισμού όπως τα επίπεδα του βάρους, της θερμοκρασίας, η συντήρηση και ανάπλαση των ιστών κτλ.

Μεταβολισμός : κατηγορίες που διακρίνεται

Ο μεταβολισμός διακρίνεται σε 2 κατηγορίες τον καταβολισμό και τον αναβολισμό.

• Ο καταβολισμός περιλαμβάνει όλες τις χημικές αντιδράσεις που πραγματοποιούνται ούτως ώστε να παραχθεί η απαιτούμενη ενέργεια που χρειάζεται ο οργανισμός.

• Ο αναβολισμός περιλαμβάνει όλες τις χημικές αντιδράσεις σύνθεσης ποικίλων χημικών ουσιών.

Μεταβολισμός και μεταβολικός ρυθμός

Ο μεταβολικός ρυθμός, δηλαδή ο ρυθμός με τον οποίο ο κάθε οργανισμός μετατρέπει τα θρεπτικά στοιχεία που προσλαμβάνει μέσω της τροφής σε ενέργεια ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο και εξαρτάται από την ηλικία, τα προβλήματα υγείας που τυχόν αντιμετωπίζει, την κληρονομική προδιάθεση και διάφορους άλλους εξωτερικούς παράγοντες.. Όπως είναι φυσικό με την πάροδο του χρόνου ο μεταβολισμός “κουράζεται” και ο μεταβολικός ρυθμός επιβραδύνεται σε ποσοστό της τάξης του 5% ανά δεκαετία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μετά την ηλικία των 40 ετών να μην είναι εύκολο να διατηρηθεί το σωματικό βάρος ή η απώλεια βάρος να είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Μεταβολισμός και μεταβολικό σύνδρομο

Με τον όρο μεταβολικό σύνδρομο εννοούμε τους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να προκύψουν καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης, αυξημένη αρτηριακή πίεση, υπερλιπιδαιμία, εγκεφαλικά επεισόδια.

Η κύρια αιτία του μεταβολικού συνδρόμου είναι η παχυσαρκία και ακολουθούν :

• η αυξημένη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών

• η κληρονομική προδιάθεση

• η μειωμένη σωματική δραστηριότητα

• η ηλικία

• το κάπνισμα

Μεταβολισμός :πότε κάποιος χαρακτηρίζεται οτι έχει μεταβολικό σύνδρομο

Το μεταβολικό σύνδρομο ορίζεται από τους εξής παράγοντες :

• Υπερβολική εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή χώρα

• Αυξημένη αρτηριακή πίεση

• Αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων

• Αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης

• Αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Εάν κάποιος πληροί τρεις από τους παραπάνω παράγοντες τότε λέμε πως πάσχει από μεταβολικό σύνδρομο.

Μεταβολισμός : πως αντιμετωπίζεται το μεταβολικό σύνδρομο

Κύριος τρόπος αντιμετώπισης του μεταβολικού συνδρόμου είναι η απώλεια βάρους παράλληλα με την έναρξη ενός προγράμματος μέτριας έντασης σωματικής άσκησης σε συνδυασμό με τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Επιβάλλεται η ριζική αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, η οποία έγκειται σε αποφυγή κορεσμένων ζωικών λιπαρών, γευμάτων fast food, γλυκών, αναψυκτικών που έχουν υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης και η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής σύμφωνα με τα πρότυπα της Μεσογειακής διατροφής.

Μεταβολισμός και μεταβολικές διαταραχές

Οι μεταβολικές διαταραχές προκύπτουν όταν ο μεταβολισμός δεν λειτουργεί σωστά. Όταν δηλαδή η ικανότητα του οργανισμού να διασπάσει ή να δημιουργήσει σημαντικές χημικές ουσίες διαταράσσεται. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει ανεπάρκεια ενζύμων ή ορμονών η οποία οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Οι μεταβολικές διαταραχές μπορεί να αναπτυχθούν όταν ζωτικά όργανα όπως το ήπαρ ή το πάγκρεας δεν λειτουργούν φυσιολογικά.

Μεταβολισμός : συγγενείς μεταβολικές διαταραχές

Οι συγγενείς μεταβολικές διαταραχές συνήθως προκύπτουν λόγω μετάλλαξης κάποιου γονιδίου, η οποία επηρεάζει τη σύνθεση και τη λειτουργία κάποιου ενζύμου. Τα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν είναι ποικίλα .Ορισμένα από αυτά είναι τα εξής :

• επιβράδυνση της ανάπτυξης

• αναπτυξιακή καθυστέρηση

• προβλήματα στην εκφορά του λόγου

• χρόνια δερματικά προβλήματα

• υπόταση

• ηπατομεγαλία

• καρδιακή ανεπάρκεια

• ηπατική ανεπάρκεια

• ίκτερος

• υποθυρεοειδισμός

• αρθραλγία

• διαβήτης

Μεταβολισμός : ποια είναι τα συμπτώματα των μεταβολικών διαταραχών

Όταν ο μεταβολισμός δε λειτουργεί σωστά προκαλούνται διαταραχές στις χημικές διεργασίες του οργανισμού, οι οποίες συνοδεύονται από διαφορετικά συμπτώματα ανάλογα με το είδος της διαταραχής. Τα συμπτώματα των κληρονομικών (συγγενών) διαταραχών είναι τα ακόλουθα :

• ανωμαλίες των οστών

• διευρυμένο ήπαρ, νεφρό, σπλήνα ή καρδιά

• υπογλυκαιμία

• δυσλειτουργίες της όρασης

• συχνές λοιμώξεις

• μυϊκή αδυναμία

• σπασμοί

• παράλυση

Τα συμπτώματα των επίκτητων διαταραχών είναι :

• κόπωση

• διάρροια

• κεφαλαλγία

• σύγχυση

• κράμπες

• ναυτία

• δύσπνοια

• επιληπτικές κρίσεις

Μεταβολισμός : με ποιον τρόπο γίνεται η διάγνωση των συγγενών μεταβολικών νοσημάτων

Τα μεταβολικά νοσήματα εκδηλώνονται είτε κατά τη γέννηση είτε πολλά χρόνια αργότερα. Επειδή τα συμπτώματα παρουσιάζουν ομοιότητες με διάφορες ασθένειες είναι απαραίτητο να γίνεται διαφορική διάγνωση και να υποβάλλεται ο ασθενής σε εξειδικευμένο εργαστηριακό έλεγχο ακόμη και αν υπάρχει μικρή κλινική υποψία. Ο έλεγχος των μεταβολικών νοσημάτων έγκειται σε εξέταση ούρων ή αίματος η οποία βασίζεται στην τεχνολογία TandemMS. Με τη συγκεκριμένη εξέταση γίνεται η ταυτόχρονη ανίχνευση ποικίλων διαταραχών του μεταβολισμού. Προσδιορίζεται η δυσλειτουργία του ενζύμου και με τη χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής αποκαθίσταται η αιτία που ευθύνεται για τη διαταραχή.